Let`s speak winese...czyli Wino na rynkach międzynarodowych cz.10 Klasyfikacja win inwestycyjnych

Klasyfikacja win inwestycyjnych

Wina inwestycyjne na podstawie uzyskiwanych na rynku cen podzielone zostały na trzy klasy: First Tier, Second Tier oraz Third Tier[1]. (termin tier oznacza poziom, pozycję w klasyfikacji win).

First Tier jest to najmniej -*liczna grupa najsłynniejszych i najdroższych IGW z całego świata. Pułap cenowy, jaki mogą osiągać wina First Tier w danym okresie jest niemożliwy do przewidzenia. Trudno jest nawet sprecyzować jak wysokie ceny osiągną, ponieważ są to wina najchętniej nabywane przez największych inwestorów i kolekcjonerów. Ta grupa IGW przez ostatnie 50 lat należała do inwestycji przynoszących najwyższe zyski.

Second Tier to większa niż powyższa grupa win inwestycyjnych. Wina te plasują się także wśród najdroższych win na świecie, ich cena jednak sprawia, że są dostępne dla szerszej grupy inwestorów. Second Tier ma tendencję do stałych, stabilnych wzrostów cen, co stanowi o ich atrakcyjności inwestycyjnej.

Wina z grupy Third Tier muszą posiadać wysokie oceny krytyków, by móc stać się przedmiotem inwestycji. Główną przyczyną jest fakt, iż nie posiadają one tak wysokiej renomy wynikającej z samego faktu przynależności do First lub Second Tier, są natomiast często znakomitymi gatunkowo winami. Kolekcjonerzy inwestują w tę grupę win oczekując ich awansu do grupy Second Tier i znacznego wzrostu ich ceny rynkowej.

Listę win inwestycyjnych oraz regionów, z jakich pochodzą najznamienitsze IGW należy rozpocząć od win bordoskich. Bordeaux, nazywane Rzymem wina, według koneserów znajduje się na samym szczycie w produkcji win najwyższej jakości. Najznakomitsze châteaux bordoskie wypracowały swoją renomę doskonaląc smak wina przez wiele stuleci. Wielkie wina z Bordeaux są utożsamiane z najwyższej klasy drogimi dobrami luksusowymi i można je zaliczyć do tej samej kategorii produktów jak jacht, luksusowy samochód czy biżuteria. Lafite Rothschild, Latour, Mouton Rothschild czy wyśmienity Pétrus to wina wytworne będące synonimem zamożności ich właściciela.

Inwestycyjne wina bordoskie uzyskały na rynkach międzynarodowych pozycję i klasę tzw. blue chips. Stanowią one 90 % wartości sprzedaży na światowym rynku win inwestycyjnych. Wartość ta powstaje ze sprzedaży około 118 gatunków win. Natomiast 25 najznakomitszych win z Bordeaux stanowi aż 80% wielkości sprzedaży liczonej w dolarach[2]. Według danych przedstawianych przez  portal wine-searcher, 30 najznamienitszych chateaux nie wytwarza więcej niż 500 000 skrzynek wina rocznie. Bordeaux, ze względu na swoją pozycję rynkową, są najbardziej obserwowanymi winami świata, najczęściej opisywanymi przez wydawnictwa branżowe i ocenianymi przez krytyków.

Winom bordoskim przyznaje się punktację wielokrotnie: trzy razy, zanim trafią do konsumenta, w tym dwukrotnie przed rozlaniem ich do butelek. Na rynku, na którym warunki i trendy dyktują krytycy, fakt tak częstej oceny i punktowania win z Bordeaux jest najlepszym dowodem, że są one najbardziej wartościowymi dobrami inwestycyjnymi.

Do połowy lat 90 XX wieku, monopolistą na rynku międzynarodowym w dystrybucji wielkich win z Bordeaux był ich importer, oddział firmy Seagram, Château & Estate. Kupowali niemal wszystkie wina z każdego rocznika, w czasach, kiedy ich ceny były znacznie niższe, niż obecnie. Jednak w połowie lat 90-tych nastąpił tak istotny wzrost cen tej grupy win, że nawet tak potężna firma nie była już w stanie stosować strategii wykupu i utrzymania monopolu. 

Wzrost cen IGW z Bordeaux sprawił, że nastąpiła fragmentyzacja rynku tych win nazywana również open source i pojawiło się na nim wiele konkurujących podmiotów dokonujących transakcji kupna-sprzedaży wielkich win bordoskich.

Wszystkie te czynniki sprawiają, że dzisiejszy rynek IGW pochodzących z Bordeaux oferuje produkty najwyższej jakości na świecie, wytwarzane w ilościach wystarczających, aby zapewnić ich dostępność a jednocześnie stwarzać możliwości inwestycyjne. Najlepsze winnice w Bordeaux mają unikalną na rynku zdolność do produkowania wysokogatunkowych win w ilościach niemal masowych, utrzymując ich jakość i ugruntowaną na rynku cenę. Na przykład Château Latour wytwarza powyżej 15 000 skrzynek rocznie, dzięki temu inwestorzy mają możliwość zakupu wina w oczekiwanych ilościach, również z najlepszych roczników.

Jest to niemożliwe w przypadku kalifornijskich IGW. Tamtejsze winiarnie produkują tylko kilkaset skrzynek znakomitego wina w danym roku i sprzedają je na zasadach ekskluzywnego członkowstwa klubowego - są one dostępne jedynie dla wybranych nabywców przyjętych przez producenta do grona kupujących poprzez umieszczenie ich na liście klientów. Listy takie są praktycznie zamknięte dla nowych członków przez wiele lat i dają możliwość wejścia do grona osobom oczekującym jedynie w przypadku wykreślenia innej osoby czy podmiotu z listy. Rezygnacja z tak elitarnego grona zdarza się niezwykle rzadko, co sprawia, że lista oczekujących jest o wiele dłuższa niż lista klientów, a czas oczekiwania może trwać nawet kilkanaście lat.[3]

Duży wolumen produkcji wysokogatunkowych Bordeaux powoduje, że rynek tych win jest dosyć płynny. Transakcje kupna-sprzedaży mogą się odbyć sprawnie i szybko, ponieważ popyt na te wina sprawia, iż jest wielu inwestorów chętnych do ich nabycia. Wina bordoskie posiadają wyjątkowo długi okres starzenia się. Setki lat tradycji w produkcji dowiodły, że jest to jedna z głównych cech tych znakomitych win i podstawa ich dzisiejszego inwestycyjnego sukcesu. Istnieją wśród nich wina 25-letnie posiadające tę samą świeżość smaku i wigor, jakie miały w czasie wejścia na rynek. To pozwala na kupno i sprzedaż wielkich win bordoskich przez wielu kolejnych marchandów i inwestorów, aby trafić wreszcie do końcowego odbiorcy rzadkiej i wyjątkowej butelki starego i znakomitego Bordeaux. Okres starzenia się wina jest przewidywany przez krytyków i znawców podczas degustacji wina dojrzewającego w beczce.

Również dla Bordeaux określanie wieku, jaki osiągnie wino utrzymując swoje walory jest przewidywane przez profesjonalistów, którzy posiedli sztukę oszacowania czy dane wino będzie doskonałe do spożycia przez kilka czy kilkadziesiąt lat. Długi czas dojrzewania win bordoskich oraz znajomość ich tradycji i historii sprzedaży powodują, że rynek ten staje się bardziej przewidywalny i wzbudza zaufanie inwestorów i marchandów. Wiedzą oni bowiem, że nabywając młode Bordeaux klasy inwestycyjnej, z wiekiem będzie ono nabierało walorów smakowych a jego cena będzie rosła[4]. Tradycyjnie, portfel inwestycyjny win bordoskich skupiał się głównie na winach sklasyfikowanych jako cru (fr. przyrost; angielski odpowiednik używany w literaturze fachowej to growths)[5]. Podział na klasy zwane crus (liczba mnoga) 

to słynna klasyfikacja win Bordeaux z 1855 roku, która wg opinii Davida Sokolina jest dla rynku IGW odpowiednikiem indeksu Dow Jones Industrial Average (DJIA)[6]na amerykańskim rynku finansowym. DIJA to lista 30 największych amerykańskich przedsiębiorstw tworząca indeks akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku.

Lista win z klasyfikacji 1855 r. została przygotowana z okazji Wystawy Światowej odbywającej się w tym samym roku w Paryżu[7]. W klasyfikacji Bordeaux z 1855 r. wyodrębniono 61 najlepszych win z regionu i podzielono je na 5 kategorii:

·      14 Premiers Crus

·      14 Deuxièmes Crus

·      14 Troisièmes Crus

·      10 Quatrièmes Crus

·      18 Cinquièmes Crus[8]

Rys. 39. Bordeaux, klasyfikacja 1855.
Źródło: www.wine-searcher.com

Mimo, że klasyfikacja ta została stworzona ponad 150 lat temu, do dnia dzisiejszego przetrwała ona w niemal niezmienionym stanie a wina wymienione w tej klasyfikacji nadal znajdują się w hierarchii win inwestycyjnych. Dowodem na to jest utworzona przez specjalistów z londyńskiej giełdy Liv-ex aktualna klasyfikacja win, ujmująca średnie ceny win za skrzynkę 12 butelkową (0,75cl), wartość bez ceł i podatków z lat 2003-2007[9]. Minimalna cena wina, które mogło znaleźć się w klasyfikacji to 200 GBP. 

Klasyfikacja utworzona na podstawie cen Liv-ex`u wygląda następująco:

1) Premier Cru: 2000 GBP za skrzynkę i więcej

2) Deuxième Cru: 500 do 2000 GBP

3) Troisième Cru: 300 do 500 GBP

4) Quatrième Cru: 250 do 300 GBP

5) Cinquième Cru: 200 do 250 GBP.

W stosunku do klasyfikacji z 1855 roku, pojawiło się aktualnie 9 nowych win, 10 win nie ma na liście sporządzonej przez fachowców z Liv-ex`u. Do Premier Cru doszło jedno wino: Château Mission Haut Brion[10]. Winem, które najbardziej zyskało przy porównaniu obu klasyfikacji jest Château Lynch Bages, oficjalnie 5ème Cru, zaś według klasyfikacji brytyjskiej uplasowało się w 2ème Cru.

Inna zmiana, która zaszła w Klasyfikacji 1855, dotyczyła wina Mouton Rothschild, które awansowało z 2ème Cru do klasy najwyższej. Nobilitacja tego wina nastąpiła w 1973 roku po wieloletnim lobbowaniu właściciela winnicy, Barona Philippe de Rothschild, który nie akceptował uplacowania jego wina w drugim rzędzie, mimo, że była to ranga najlepszych win bordoskich. Zanim jego Bordeaux awansowało do czołówki, mottem tego wina była następująca sentencja:

Premier ne puis, second ne daigne, Mouton suis.

Pierwszy być nie mogę. Do bycia drugim się nie zniżam. Jestem Mouton.

Po umieszczeniu wina w klasie Premier Cru, sentencja ta została zmieniona:

Premier je suis, second je fus, Mouton ne change pas [11]

Jestem pierwszy. Byłem drugi. Mouton się nie zmienia.

Klasyfikacja Bordeaux z 1855 r. jest aktualną do dziś koncepcją marketingową, według

której pozycja na liście oznacza dla wina rozpoznawalność marki i doskonałą renomę.Także terroir regionu Bordeaux, który miał wpływ na klasyfikację z 1855 roku oddziałuje dziś na rynek win bordoskich tak mocno, że ziemie wokół Gironde są miejscem powstawania win doskonale rozpoznawalnych o najlepszej światowej sławie.

Rzeka Gironde dzieli wina bordoskie na dwie grupy: wina pochodzące z lewego i prawego brzegu rzeki. Podział ten nie jest jednak typowo geograficzny. Dzieli także rynek win bordoskich na tzw. left bank i right bank (lewy i prawy brzeg). Wina z obu wybrzeży różnią się od siebie smakiem, choć są usytuowane w bardzo bliskim sąsiedztwie. Powodem są między innymi różnice gleby i uprawa innych winorośli na poszczególnych terenach regionu. Lewy brzeg Gironde to ziemie kamieniste, żwirowe, na których uprawiane są głównie Cabernet Sauvignon. Prawe wybrzeże, to winnice ze szczepami Merlot i Cabernet Franc uprawiane na glebach gliniastych[12].

Wszystkie wina z klasyfikacji Bordeaux 1855 pochodzą z lewego wybrzeża. Na prawym brzegu Girondy powstaje wiele IGW, żadne natomiast nie zostało objęte klasyfikacją z 1855 r. Apelacje są nadawane winom bordoskim według najbliższych winnicom miejscowości, nazw geograficznych. Wina zaliczane do grupy IGW z lewego i prawego brzegu Girondy to Pauillac, St. Estèphe, St. Julien, Margaux, Pessac Léognan (lewy brzeg) oraz Pomerol, 

St. Émilion (prawy brzeg)[13].

Przez ostatnie 20 lat, ilość win z Bordeaux, które były winami inwestycyjnymi nie przekraczała 30. Aktualnie wiele win z tej 30-ki nadal plasuje się wśród IGW, lista ta jednak urosła do ponad 100 pozycji. David Sokolin wymienia 118 win bordoskich klasy inwestycyjnej, dzieląc je na 3 grupy cenowe, tzw. tiers. Podstawą podziału są ceny win z okresu ostatnich 30 lat, natomiast zasadą przypisania wina do 2nd Tier (drugiej grupy) jest uzyskanie przez nie 25 do 50 % cen win z Pierwszego Tier. Trzecia grupa win, tzw. Third Tier, to wina bordoskie o cenach na poziome 5-30 % uzyskiwanych przez wina z najwyższej grupy cenowej.

Wielkie Bordeaux dzielą się więc według grup cenowych następująco:

1) First Tier IGW: najlepsze z najlepszych: 11 win

2) Second-Tier IGW: doskonałe wina 2èmes Crus: 26 win

3) Third-Tier IGW: wina o dużym potencjale inwestycyjnym: 81 win.

Tab. 30. Inwestycyjne Bordeaux klasy First Tier.

First Tier Bordeaux IGW
Lp.	Lewy brzeg	Prawy brzeg
1	Haut Brion	Ausone
2	Lafite Rothschild	Cheval Blanc
3	La Mission Haut Brion	Lafleur
4	Latour	Le Pin
5	Margaux	Pétrus
6	Mouton Rothschild

Źródło: D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, Simon & Schuster New York, 2008.

Ceny win First Tier osiągane w 2008 r. plasują się od 600 do 3000 USD za butelkę 75 cl.Najwyższe ceny na rynku wtórnym (do 2008 r.) sięgnęły od 1000 do 15 000 USD za butelkę 75 cl[14]. Najlepsze z najlepszych wśród Bordeaux z prawego brzegu Girondy - Lafleur i Pétrus odnotowały w maju 2011 r. następujące ceny według notowań giełdy londyńskiej (wartości w USD) przedstawione w tab. 31.

Tab. 31. First Tier, Lafleur, Bordeaux Right Bank, ceny Liv-ex z maja 2011 r.

Wino	Rocznik	j.m.	Najwyższe z ostatnich 30 dni	Najwyższe z ostatnich 12mies. (USD)	Najniższe z ostatnich 12 mies. (USD)
Lafleur	2005	1x75cl	1 335	1 319	1 085
Lafleur	2006	1x75cl	654	740	641
Lafleur	2007	1x75cl	380	467	378
Lafleur	2008	1x75cl	763	887	775
Lafleur	2009	1x75cl	1 375	1 567	1 367

Źródło: www.liv-ex.com

Tab. 32. First Tier, Pétrus, Bordeaux Right Bank, ceny liv-ex z maja 2011 r.

Wino	Rocznik	j.m.	Najwyższe z ostatnich 30 dni	Najwyższe z ostatnich 12 mies. (USD)	Najniższe z ostatnich 12 mies. (USD)
Pétrus	2005	1x75cl	3 812	3 848	3 304
Pétrus	2006	1x75cl	1 670	1 732	1 148
Pétrus	2007	1x75cl	1 480	1 611	1 161
Pétrus	2008	1x75cl	3 415	3 444	2 411
Pétrus	2009	1x75cl	3 741	4 102	3 374

Źródło: www.liv-ex.com

Notowania dla win z Lewego wybrzeża Gironde dla First Tier - Mouton Rothschild, Lafite Rothschild oraz Latour przedstawione są w Aneksie , tabele 33-35, s. 123-124 prezentujące notowaniach giełdy londyńskiej, maj 2011 r. Wśród inwestycyjnych win bordoskich z Premier Cru, bardzo ważnym czynnikiem jest rocznik. Punktacja, jaką otrzymują jest czynnikiem bardzo istotnym, jednak doskonały rocznik zawsze będzie przeważał w ocenie tego wina, jako inwestycji. Przykładem mogą być tutaj bordoskie IGW ze znakomitych roczników, takich jak: 1945, 1982, 1990 i 2000 oraz doskonale oceniany rok 2005. Wina z tych roczników, nawet gdy otrzymają nieco niższą punktację krytyków (również poniżej 95 pkt.) będą produktem poszukiwanym na rynku win inwestycyjnych[15]. W przypadku połączenia doskonałej oceny wina przez krytyków i świetnego rocznika, cen  jakie osiągną wina z grupy Premier Cru praktycznie nie da się przewidzieć.

W klasie Second Tier Bordeaux IGW, na lewym i prawym wybrzeżu Gironde, produkowane są następujące wina[16]:

Tab. 36. Bordeaux inwestycyjne klasy Second Tier.

Second Tier Bordeaux IGW
Lp.	Lewy brzeg (Left bank)	Prawy brzeg (Right bank)
1	Calon Ségur	Clinet
2	Cos d`Estournel	Figéac
3	Ducru Beaucaillou	La Clusière
4	Grand Puy Lacoste	La Conseillante
5	Haut Brion Blanc	L`Angélus
6	Laville Haut Brion	Larcis Ducasse
7	Léoville Barton	L`Église Clinet
8	Léoville Las Cases	L`Évangile
9	Léoville Poyferré	Pavie
10	Lynch Bages	Tertre Rôteboeuf
11	Montrose	Troplong Mondot
12	Palmer	Trotanoy
13	Pichon Longueville Baron	Valandraud
14	Pichon Lalande	Vieux Château Certan

Źródło: D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, Simon&Schuster New York, 2008.

Ceny osiągane w roku 2008 w grupie win Second Tier to 90 do 300 USD za butelkę 

75 cl. Najwyższe ceny na rynku back vintage (do roku 2008) sięgnęły od 300 do 5000 USD za butelkę 75 cl[17]. Ceny IGW z Second Tier ilustrują notowania giełdy londyńskiej z sierpnia 2010 przedstawione na przykładzie roczników 2005 i 2009 w tabeli 37 w aneksie na stronie 139.

Dla lewego brzegu są to wina Ducru Beaucaillou, Cos d`Estournel, Lynch Bages, Pichon Lalande. Prawy brzeg to notowania dla Trotanoy, Troplong Mandot, Pavie.

W przypadku win bordoskich z 2ème Cru, najważniejszym czynnikiem inwestycyjnym jest nadana im przez krytyków punktacja. W przeciwieństwie do grupy pierwszej, 2ème Crus są mniej rozpoznawalne przez inwestorów, dlatego doskonałej jakości wina z niższej grupy potrzebują wysokiej oceny, co najmniej 95 pkt. aby być uznane za inwestycyjne. Jeżeli nie uzyskają tego poziomu punktacji, będą należeć do całej rzeszy doskonałych jakościowo win konsumpcyjnych,  nie będą jednak produktem inwestycyjnym.

Wartość inwestycyjna win z Third Tier Bordeaux opiera się na ich dotychczasowych osiągnięciach cenowych i ocenie krytyków. Nie znajdą się wśród nich wina z najwyższą 100 punktową oceną. Na liście win z Third Tier umieszczone są jednak apelacje, które uzyskały ocenę między 94-99 pkt.

Tab. 38. Bordoskie IGW Third Tier.

Third Tier Bordeaux IGW
Lewy brzeg		Prawy brzeg
Bahans Haut Brion Beychevelle Boyd Cantenac Branaire Ducru Cantemerle Cantenac Brown Carruades de Lafite Clerc Milon Clos du Marquis Du Tertre Duhart Milon Ferrand Lartigue Giscours Gloria Gracia Grand Puy Ducasse Grand Puy Lacoste Gruaud Larose Haut Bages Libéral Haut Bailly Haut Bergey	Haut Marbuzet Kirwan La Lagune Lafon Rochet Lagrange Langoa Barton Lascombes Les Carmes Haut Brion Les Forts de Latour Malartic Lagravière Maléscot St. Exupéry Marojallia Pape Clément Pavie Décesse Pavillon Rouge Pontet Canet Prieuré Lichine Rausan Ségla Sociando Mallet Talbot	Barde Haut Beau Séjour Bécot Beauséjour Duffau Bellevue Bellisle Mondotte Bon Pasteur Canon Canon La Gaffelière Certan de May Chapelle d`Ausone Clos de l`Oratoire Clos Dubreuil Clos Fourtet Croix de Labrie Destieux d`IssanFaugères Fombrauge Fonbel Gazin	Grand Mayne La Bienfaisance La Confession La Croix St. Georges La Fleur de Boüard La Fleur de Gay La Fleur Pétrus La Mondotte L`Arrosée Latour à Pomerol Le Gay Lynsolence Magrez Fombrauge Moulin St. Georges Pavie Macquin Peby Faugères Rol Valentin

Źródło: D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, Simon&Schuster New York, 2008.

Ta grupa zawiera wina, których ceny plasują się o wiele niżej niż porównywalne jakościowo wina kalifornijskie czy włoskie. Przykładem może tu być 

np. bordoskie wino La Lagune z 2005 r., którego cena wyjściowa wynosiła jedynie 35 USD za butelkę 75 cl i jakościowy odpowiednik z Kaliforni, który sprzedawany był po cenie ok. 100 USD za butelkę 75 cl. Cena wina La Lagune rocznik 2005 wzrosła jednak do 50 USD za butelkę w roku 2007. Wina z grupy Third Tier Bordeaux IGW są wymienione w tab. 38.

Ceny osiągane w roku 2008 przez wina z tej grupy to 30- 100 USD za butelkę 75 cl. Najwyższe ceny na rynku back vintage w klasie Third Tier do roku 2008 osiągały poziom 

od 200 do 300 USD za butelkę 75 cl[18].

Third Tier budzi najmniejsze zainteresowanie i zaufanie inwestorów wśród win bordoskich z kilku powodów. Tylko nieliczne z tych win utrzymają się w tej klasyfikacji w przyszłych latach, zaś ich czas starzenia się generalnie nie jest na tyle długi, aby wina te przedstawiały wartość inwestycyjną. Zaletą tej grupy win, jest możliwość wytypowania przez wprawnych marchandów win wyjątkowych w tej grupie, które mają szansę na awans do Second Tier i będą stanowiły źródło przyszłego dochodu dla ich nabywcy. Wśród interesujących inwestycyjnie win z tej grupy znajdują się takie apelacje jak Margaux (Giscours, Branaire, Ducru czy Lascombes), St. Émilion (Clos Fourtet, Destieux) czy Pauillac (Pontet Canet)[19].

Kolejnym regionem, gdzie wytwarzane są światowe IGW jest Burgundia. Według portalu wine-searcher, najznakomitsze wina burgundzkie, białe i czerwone to: Domaine de la Romanée-Conti, Domaines Leflaive, Leroy, Meo Camuzet, Armand Rousseau, Henri Jayer, Roumier, Ponsot, Lafon, Coche-Dury, i de Vogue. Burgundy są produkowane w niewielkich ilościach i wykupowane są przez ich pasjonatów praktycznie tuż po ich wprowadzeniu na rynek bardziej w celach konsumpcyjnych niż z zamiarem ich sprzedaży. Wyjątkiem wśród burgundów są wina z Domaine de la Romanée-Conti, które utworzyły tzw. rynek back vintage[20]. Wielkość produkcji win burgundzkich jest wyjątkowo mała w porównaniu np. do IGW z Bordeaux. Burgundy są wytwarzane w ilościach od jednej do dziesięciu beczek rocznie, czyli od 25 do 500 skrzynek na rok. Dla zobrazowania tych ilości, 25 skrzynek to jedynie 300 l wina. Tak niewielka podaż burgundów jest powodem, że nie rozwinęły one zorganizowanego rynku wtórnego i są przedmiotem obrotu najczęściej wśród indywidualnych nabywców, pasjonatów wytwornych win z tego regionu.

Apelacja burgundów jest dosyć skomplikowana i nie tak czytelna jak np. apelacje z Bordeaux. W przypadku win bordoskich nazwa producenta jest tożsama z winnicą, gdzie uprawiano winorośl do ich produkcji oraz z miejscem butelkowania. Przy Burgundach, kiedy skojarzymy nazwę wina z miejscem uprawy winorośli użytych do ich produkcji, zauważymy, że apelacja win burgundzkich jest bardziej skomplikowana. Burgundy mają wielu producentów na niewielkim obszarze upraw, może się więc zdarzyć, że różni producenci wytwarzają wino o tej samej nazwie[21]. Burgundy budują swoją klasę inwestycyjną na dwóch kryteriach: reputacji producenta i renomie winnicy. Wina te kupowane przez kolekcjonerów cieszą się powodzeniem bez względu na rocznik, ponieważ najlepsi producenci burgundów wytwarzają w tym regionie doskonałe wina każdego roku.

Rynek burgundów inwestycyjnych komplikuje jednak fakt, że w ogólnej opinii są to wina o niepewnym czasie starzenia się, szczególnie wrażliwe na warunki przechowywania. Czas świetności najznamienitszych burgundów może jednak osiągnąć nawet 100 lat. 

Wina burgundzkie, produkowane są wyłącznie z Pinot Noir, nie są kompozycją różnych odmian winorośli. Aby osiągnęły swoją pełnię smaku, potrzebują ok. 5-20 lat.

Najlepsze burgundy są najdroższymi winami na świecie i osiągają ceny o wiele wyższe niż legendarne roczniki Bordeaux. Słynne DRC, Domaine de la Romanée-Conti rocznik 1990 w 2007 roku osiągnęło cenę niemal 10 000 USD za butelkę 75 cl zaś w sierpniu 2010 r. na giełdzie Liv-ex odnotowano jego sprzedaż za ponad 14 500 USD za butelkę 75 cl.

Notowania z maja 2011 r. na giełdzie Liv-ex dla najznamienitszych Domaine de la Romanée-Conti za butelkę 75cl sięgają następujących wielkości:

Tab. 39. Notowania win DRC na giełdzie liv-ex, maj 2011r.

Wino	Rocznik	j.m.	Najwyższe z ostatnich 30 dni	Najwyższe z ostatnich 12 miesięcy	Najniższe z ostatnich 12miesięcy
DRC, Assortment	2005	1x75cl	24 179	24 492	13 634
DRC, Romanée Conti	1945	1x75cl	38 700	41 373	39 711
DRC, Romanée Conti	1990	1x75cl	16 908	16 990	12 335
DRC, Romanée Conti	2008	1x75cl	12 930	12 891	12 891
DRC, Assortement	2007	1x75cl	17 289	19 757	15 608

Źródło: www.liv-ex.com

Apelacja win burgundzkich podlega dziś systemowi AOC (Appellation d`Origine Contrôlée). Przez wieki poszczególne winnice były określane w zależności od rodzaju gleby, których w tym regionie wyróżniano ponad 400. Stary system podziału win burgundzkich analogiczny do systemu crus z Bordeaux, opierał się na średnim nasłonecznieniu danego obszaru upraw. Nasłonecznienie jest w tym wypadku bardzo istotne, ponieważ Burgundia jest regionem położonym na północy Francji, na tej samej szerokości geograficznej co obszar Kanady graniczący z USA[22].

Poszczególne crus burgundów dzielą się na: Grand Cru, Premier Cru, AC i wina z poszczególnych miejscowości (w jęz. francuskim village, co oznacza wioskę, niewielką miejscowość). Wina inwestycyjne będą pochodziły z grupy Grand Cru i w niektórych przypadkach z Premier Cru. Na liście burgundów cenowej klasy First Tier znajduje się 39 win. 

Ceny osiągane przez te wina w roku 2008 plasują się od 600 do 6000 USD za butelkę 75 cl. Najwyższe ceny na rynku wtórnym dla win z Burgundii (do roku 2008) sięgnęły 10 000 USD i więcej za butelkę75 cl[23].

W przypadku Burgundów inwestycyjnych, oceny jakie uzyskało wino są mniej istotne niż jego rocznik. Mimo, że producenci Burgundów kreują doskonałe wina każdego roku, to najwyższe ceny o niemal nieograniczonym pułapie osiągną tylko najlepsze roczniki. Burgundy bardzo rzadko otrzymują wysokie noty od krytyków, często jest to ocena 95 punktów dla najlepszych win burgundzkich w historii. Są one winami trudno przewidywalnymi, wymagającymi w produkcji i przechowywaniu, co sprawia, że ocena ich czasu dojrzewania i przemijania świetności nie sprzyja generalnie wysokim notom w rankingach. Jeżeli jednak wśród burgundów powstanie wino nieprzeciętnej jakości, jego wartość inwestycyjna przekracza pułapy cenowe win inwestycyjnych sięgając spektakularnych poziomów.

W ciągu ostatnich 10 lat lista win inwestycyjnych bardzo się powiększyła. 

Po Burgundach, znalazły się na niej wina z Doliny Rodanu, wybrane wina włoskie, hiszpańskie oraz kalifornijskie. Według portalu wine-searcher, doskonałe wina inwestycyjne z regionu Rhône to Chave, Jaboulet, Guigal, Beaucastel i Ch. Rayas.

Włoskie wina weszły w szeregi IGW stosunkowo niedawno. Ogólnie panująca opinia na temat wyrobów z Italii plasowała je wśród win konsumpcyjnych, o systematycznie poprawiającej się jakości, doskonałych do spożycia przez kilka lat, lecz nie posiadających parametrów inwestycyjnych (zwłaszcza głównego czynnika- wieloletniej trwałości wina). 

Przez ostatnie 20-30 lat, Włosi udoskonalili produkcję swoich win, tworząc wybitnej klasyIGW, pochodzące głównie z dwóch regionów: Piemontu ze swymi Barolo i Barbaresco oraz słynnej Toskanii, ojczyzny Brunello di Montalcino oraz Super Toskanów. Wśród włoskich IGW koneserzy wymieniają znakomite: Sassicaia, Solaia, Tignanello i Ornellaia.[24]

Udział win z Półwyspu Apenińskiego wśród światowej elity inwestycyjnej stanowi ok.3%[25], czego glównym powodem jest fakt, że większość win włoskich nie starzeje się zbyt dobrze. Ta cecha sprawia, że ich notowania cenowe na giełdzie mają z reguły tendencję rosnącą przez okres ok. 5 lat a następnie ich poziom cenowy się zatrzymuje[26].

Wina toskańskie o wyjątkowo wysokich cenach na rynku wtórnym są raczej wyjątkiem. Doskonałym przykładem takiego przypadku jest legendarny rocznik 1985 wina Sassicaia, ktore otrzymało najwyższe oceny (maksymalne 100 punktów od Roberta Parkera oraz 99 w ocenie Wine Spectator). Skrzynka tego wina pojawila się na rynku w cenie 600 USD (50 USD za butelkę 75cl), a akualna jego cena sięgnęła w maju 2011r. 1735 USD za butelkę 75cl, czyli ponad 25 000 USD za skrzynkę [27]. Najznakomitsze IGW toskańskie powstały ze zbiorów winogron w latach: 2004, 2001, 1999, 1997, 1990 i 1985. Wśród First Tier w Toskanii znalazły się: Antinori Masseto, Antinori Solaia, Tenuta San Guido Sassicaia, Tua Rita Redigaffi. 

Rocznik 2000 Tua Rita Redigaffi został oceniony przez Roberta Parkera na maksymalne 100 punktów[28]. Wina inwestycyjne z Piemontu pochodzą z dwóch lokalizacji – Barolo i Barbaresco, gdzie powstają znakomite włoskie DOCG, wytwarzane głównie ze szczepu Nebbiolo[29]. 

Do First Tier z Piemontu zaliczane są: Aldo Canterno Barolo „Bussia Soprana”, Aldo Canterno Barolo “Gran Bussia” Riserva, Bruno Giacosa Barbaresco “Sano Stefano” Riserva, Bruno Giacosa Barolo “Rocche del Falletto” Red Label Riserva, Gaja Barbaresco “Sorì San Lorenzo”, Gaja Barbaresco “Sorì Tilden”, Gaja Barbaresco “Costa Russi”, Giacomo Conterno Barolo “Monfortino”Riserva, Luciano Sandrome Barolo “Cannubi Boschis” oraz Luciano Sandrome Barolo “Le Vigne”[30]. Ich średnie ceny na rynku wtórnym to ok 200-300USD za butelkę, zaś najdroższe roczniki plasują się w przedziale od 1300-2000USD za butelkę. Najlepsze piemonckie IGW powstały w latach: 2004, 2001, 2000, 1999, 1998, 1997, 1996, 1990, 1989, 1988, 1985 

i 1982. Rocznik 2000 Bruno Giacosa Barolo “Rocche del Falletto” Red Label Riserva otrzymał od Jamesa Sucklinga maksymalną notę 100 punktów[31].

"Wino na rynkach międzynarodowych" jest moją pracą magisterską, napisaną pod kierunkiem Doktora Andrzeja Maśko, w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Data opracowania 2011-2012 r.

Anna Czerwińska 

---

[1] D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 48.

[2] D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s.134.

[3] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit, s. 91.

[4] Ibid., s. 136.

[5] Ibid., s. 137.

[6] źródło: www.wikipedia.pl, Dow Jones Industrial Average (DJIA) – to jeden z najważniejszych indeksów akcjispółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku (New York Stock Exchange)
i Nasdaq. Indeks ten został stworzony przez Charlesa Dowa i statystyka Edwarda Jonesa. Indeks Dow Jones jest najstarszym działającym indeksem akcji w Stanach Zjednoczonych. Obecnie składa się on z 30 największych amerykańskich przedsiębiorstw.

[7] www.inwestycje.pl/inwestycje_alternatywne.

[8] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 137.

[9] www.finanseosobiste.pl

[10] Ibidem.

[11] D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 138.

[12] H. Johnson, J. Robinson, The Concise World Atlas of Wine, Mitchell Beazley, 2008 r., s. 46.

[13] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 140.

[14] D. Sokolin & A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 147.

[15] www.liv-ex.com

[16] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 155.

[17] Ibid., s. 156.

[18] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 162.

[19] www.wine-searcher.com

[20] Ibidem.

[21] H. Johnson&J. Robinson, The Concise World Atlas of Wine, op. cit., s. 18.

[22] www.wine-searcher.com

[23] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 179.

[24] www.wine-searcher.com

[25] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 216.

[26] Ibid., s. 217.

[27] www.liv-ex.com

[28] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s. 224.

[29] Ibid., s. 221.

[30] D. Sokolin, A. Bruce, Investing in liquid assets, op. cit., s.223.

[31] www.winespectator.com.